13 grudnia 1981 roku został wprowadzony na terenie całej Polski stan wojenny. W pierwszych godzinach operacji zostały aresztowane tysiące działaczy „Solidarności”. Władze w kraju przejęła Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego, na czele której stanął gen. Wojciech Jaruzelski.

Na ulicach polskich miast pojawiły się czołgi, pojazdy opancerzone, tysiące żołnierzy oraz milicjantów. Wprowadzono godzinę milicyjną, kontrolę korespondencji oraz rozmów telefonicznych, zakłady pracy zostały zmilitaryzowane.

Stan wojenny miał na celu sparaliżowanie działalności „Solidarności”, wielkiego ruchu społecznego wyrażającego wolnościowe aspiracje Polaków. Oficjalnie w czasie stanu wojennego zginęło 100 osób. W czasie pacyfikacji kopalni „Wujek” zabito 9 górników, 31 sierpnia 1982 r. w Lubinie, w trakcie demonstracji w pierwszą rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych, zastrzelono 3 osoby. 14 maja 1983 r. został śmiertelnie pobity przez milicjantów Grzegorz Przemyk, młody człowiek, który niedawno zdał maturę. Jego winą było to, że jego matka była zaangażowana w działalność konspiracyjną.

Stan wojenny został zakończony 22 lipca 1983 r. Jego skutki były jednak długotrwałe. Okazało się, że władza komunistyczna nie ma demokratycznej legitymizacji do sprawowania rządów. Polska Zjednoczona Partia Robotnicza opierała swoją władzę na sojuszu ze Związkiem Radzieckim, a w polityce wewnętrznej na aparacie przemocy, o czym świadczy morderstwo księdza Jerzego Popiełuszki.

Stan wojenny spowodował również ogromne skutki społeczne. Pod koniec lat osiemdziesiątych polska gospodarka była w katastrofalnym stanie. Represje polityczne, kryzys gospodarczy oraz brak perspektyw życiowych spowodowały w ostatniej dekadzie funkcjonowania PRL emigrację miliona Polaków.

W 40. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego pamiętajmy o bohaterach tamtych mrocznych czasów. Historia przyznała im rację. Dzięki tysiącom często anonimowych ludzi, którzy stawili opór komunistycznej dyktaturze, żyjemy w wolnej Ojczyźnie.

Fotografia: Gdańsk grudzień 1981 (źródło)

Jarosław Jurkiewicz
poniedziałek, 13 grudnia 2021