W niedzielę obchodziliśmy 229. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Uchwalenie pierwszej konstytucji w Europie to wydarzenie, które stanowi fundament polskiej świadomości historycznej.

3 maja 1791 roku w Sali Senatorskiej w Zamku Królewskim w Warszawie zostaje uchwalona Ustawa Rządowa, czyli konstytucja. Dokument miał być podstawą do reformy ustrojowej Rzeczpospolitej. „Vivat król, vivat sejm, vivat wszystkie stany”.

Twórcy konstytucji zdawali sprawę z powagi sytuacji. Zdaniem ówczesnego marszałka sejmu Stanisława Małachowskiego dzięki uchwaleniu konstytucji było możliwe „wydobycie Polski spod jarzma przemocy obcej i nieładu domowego”.

Wydarzenia w Warszawie były bacznie obserwowane w europejskich stolicach. Wkrótce pojawiają się tłumaczenia dokumentu na język angielski oraz francuski. Niestety, mocarstwa zaborcze również zdawały sobie sprawę z tego, że konstytucja może być źródłem odnowy państwa. Interwencja zbrojna Rosji zahamowała proces naprawy Rzeczpospolitej.

W czasach zaboru pamięć o tych wielkich chwilach dawała nadzieję na odzyskanie niepodległości. Naród, który był zdolny do tak wielkiego dzieła, nawet pod presją zaborców, nie mógł zapomnieć o wielkim dziedzictwie swoich poprzedników.


(źródło: Polona.pl)

Polacy długo czekali na wolność. Blask majowej jutrzenki dawał nadzieję, że w końcu przyjdzie ten czas.

W 1918 roku Polacy odzyskują niepodległość. Rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja staje się najważniejszym świętem narodowym.

Obchody święta Konstytucji 3 maja w Warszawie 1919 r.  (źródło: Polona.pl)

Pokolenie czynu niepodległościowego zrealizowało testament twórców konstytucji. Zamek Królewski staje się siedzibą prezydenta Rzeczpospolitej.              

Polacy cieszyli się wolnością blisko 20 lat. Potem przyszedł czas wojny. 17 września 1939 roku po kolejnym niemieckim bombardowaniu Zamek Królewski zaczyna płonąć. Tego samego dnia na wschodnie tereny Rzeczpospolitej wkracza Armia Czerwona. Tak jak przed wiekami Polacy tracą niepodległość.

W czasie PRL-u obchody Święta Konstytucji 3 Maja zostają zakazane. Nawet w okresie ograniczonej suwerenności Polacy byli dumni ze swojej wielkiej przeszłości. Zostaje podjęta decyzja o odbudowie Zamku Królewskiego.

Odbudowa Zamku Królewskiego 1974 r. (źródło: dzieje.pl)

A potem przyszła Solidarność. Okazało się, że lata zniewolenia nie zagłuszyły potrzeby wolności. Polacy znowu zadziwili świat. Nie ma wolności bez Solidarności. Nie ma wolności bez poszanowania ludzkiej godności.

Zamek Królewski znowu staje się miejscem symbolicznych wydarzeń. 22 grudnia 1990 roku ostatni prezydent RP na uchodźstwie przekazuje insygnia władzy prezydenckiej pierwszemu prezydentowi RP wybranemu w powszechnych i wolnych wyborach.

Wielki dorobek twórców konstytucji stał się punktem odniesienia oraz źródłem inspiracji dla następnych pokoleń Polaków.

Obchody Święta Konstytucji w Sejnach w 2019 r.

Vivat majowa jutrzenko, jutrzenko wolności.

Wpisany przez Jarosław Jurkiewicz
poniedziałek, 4 maja 2020